2022 De opbouw van de eigen gemeentelijke organisatie: de basis op orde en van buiten naar binnen
Laatste begroting coalitieperiode 2018-2022
Deze begroting is de laatste van deze raadsperiode en weerspiegelt de ambities die we het komende jaar willen waarmaken. Met een eigen organisatie willen we opgavegericht, samen met onze inwoners en organisaties werken aan een bruisend en aantrekkelijk dorp. We doen dit tegen de achtergrond van onzekerheden. We houden er in de begroting opnieuw rekening mee dat we minder geld gaan krijgen van het Rijk voor de uitvoering onze taken (herziening gemeentefonds). Bij ambities moet we daar dus rekening mee houden. Voor kostenbeheersing bij Jeugd en WMO hebben we maatregelen getroffen.
Ook is onzeker of en hoe Corona opnieuw de kop zal opsteken. Tegelijk is het goed om te zien hoeveel veerkracht onze inwoners en organisaties hebben laten zien in de afgelopen, soms moeilijke, periode.
Voorschoten heeft weer eigen ambtelijke organisatie
Voorschoten heeft vanaf 1 september 2021 weer een eigen gemeentelijke organisatie. In het gemeentehuis van Voorschoten werken de medewerkers volledig aan onze eigen opgaven in het belang van onze inwoners en ons dorp. De afstand tussen medewerkers en bestuurders wordt daardoor kleiner. Ook gaan we met de huisvesting van de Voorschotense ambtenaren aan de slag. We werken aan het op orde brengen van de basis en doen dit met in het achterhoofd onze kernwaarden vakkundig, betrouwbaar en in eenvoud. We willen zorgen voor duidelijkere werkprocessen, zowel binnen als buiten de organisatie.
Bouwen en wonen
We willen aan het einde van deze raadsperiode de planvorming afgerond hebben voor 500 tot 600 woningen op de locatie Intratuin, Starrenburg, Segaar Arsenaal, Huize Bijdorp en enkele kleinere locaties. Voor het centrum komt er een visie op de gewenste stedenbouwkundige ontwikkeling, als basis voor diverse bouwprojecten.
We bouwen voor elke portemonnee met als doelstelling 25% sociaal en 20% middenhuur. Daarbij hebben we veel aandacht voor starters en ouderen, maar ook het voorzien in voldoende groen en het voldoen aan de duurzaamheidseisen. Met nieuwe instrumenten, zoals de doelgroepenverordening, willen we meer garanties bieden dat wat sociaal is ook sociaal blijft.
Op 1 juli 2022 zal naar verwachting de nieuwe Omgevingswet gaan werken die tot minder vergunningplicht en een snellere afgifte van omgevingsvergunningen zal leiden. Dit moet daarnaast leiden tot een integrale aanpak van onze omgeving. Ook zal de eigen rol van initiatiefnemers en inwoners groter worden. De invoering is met een plan voorbereid en zal de komende jaren stap voor stap zijn beslag krijgen.
Voorschoten wordt steeds duurzamer
De Gemeente Voorschoten is op weg naar energieneutraal in 2050. Samen met de inwoners en stakeholders ligt er hiervoor een ambitieus plan. Er zijn duidelijke opgaven waarin verantwoordelijke projectleiders ook de participatie en communicatie hebben weergegeven. Dit past binnen onze nieuwe werkwijze, van inwoners nóg meer betrekken en van buiten naar binnen denken. Voor bestaande bouw is verduurzaming besproken met de eigenaren en bewoners. Alle nieuwe projecten moeten duurzaam zijn, halve oplossingen worden niet geaccepteerd.
Voorschoten wil blijven samenwerken in regio
We willen samenwerken in de regio als we taken niet alleen kunnen uitvoeren of waar samenwerking meerwaarde heeft. Er wordt door Voorschoten nu al veel samengewerkt in de regio op verschillende schaalniveaus. Op Holland Rijnland-niveau, in de Leidse regio, Hollands Midden, Haaglanden en Leidschendam-Voorburg en Wassenaar. We willen de focus op de Leidse regio en Holland Rijnland continueren, maar zijn wel kritisch op de kosten en producten. We willen dat strategische plannen zoals de regionale omgevingsagenda of de mobiliteitsagenda in nauwere samenwerking met de gemeente worden gemaakt en voldoende tijd laten voor echte beïnvloeding. Tegelijk willen we onze eigen rol effectiever maken via het project “grip op samenwerking”. Er zijn de afgelopen tijd diverse stappen gezet waar het gaat om het ”omklappen” van het sociaal domein van de Haagse regio naar de Leidse regio.
Goede voorzieningen op dorpse schaal
Voorschoten scoort qua woonaantrekkelijkheid heel hoog. Naast goede woningen en woonomgeving dragen maatschappelijke en culturele voorzieningen daar aan bij. Een belangrijk speerpunt, volgend uit de nieuwe centrumvisie in combinatie met economische agenda, is om het centrum bruisend en levendig te houden. Hier zetten we op in door onder andere de nieuwe centrummanager in te zetten, onze dienstverlening te verbeteren en ondernemers te ondersteunen bij het realiseren van goede ideeën die bijdragen aan de doelstellingen uit de agenda. Ook een multifunctionele accommodatie voor culturele en maatschappelijke activiteiten, waarvoor de eerste besluiten zijn genomen, zal hier aan bijdragen. Dit is nog wel afhankelijk van keuzes die de raad hier in 2021 over maakt.
Meer taken bij gemeenten
De afgelopen jaren zijn er veel taken van het Rijk bij de gemeenten komen te liggen. Hierbij zijn helaas vaak rijksbijdragen achtergebleven. De decentralisatie van de jeugdzorg, werk en inkomen en zorg aan langdurig zieken en ouderen zijn daar een voorbeelden van.
Kostenbeheersing jeugd
De gemeentelijke uitgaven aan jeugdzorg zijn ook dit jaar weer enorm gestegen. Dit is een probleem waar veel gemeenten mee worstelen. Het gevolg daarvan is dat misschien andere beleidsvelden minder aandacht krijgen dan ze verdienen. Voorschoten houdt hier de lijn aan van normaliseren en demedicaliseren en het versterken van de toegang tot jeugdzorg. Het is belangrijk om de kosten weer beheersbaar te krijgen.
Extra rijksgelden Jeugd
Op 2 juni 2021 zijn afspraken gemaakt tussen Rijk en VNG over een Hervormingsagenda voor het Jeugdstelsel. Deze afspraken volgen op de arbitrage-uitspraak van de Commissie van Wijzen. Als onderdeel van de afspraken komt er voor het jaar 2022 een bedrag van € 1,3 miljard extra beschikbaar, bovenop de eerder toegezegde € 300 miljoen. Voor de gemeente Voorschoten betekent dit vanaf 2022 extra middelen van ca. € 1.280.000, waarvan € 280.000 wordt gestort in een stelpost Hervormingsagenda Jeugd.
Over de structurele bekostiging vanaf 2023 moet het kabinet nog een besluit nemen. Vanuit de koepels (IPO en VNG) is erop aangedrongen, dat gemeenten in hun meerjarenbegroting wel alvast rekening kunnen houden met extra structurele middelen vooruitlopend op de definitieve besluitvorming door het kabinet. In gezamenlijkheid hebben het Rijk, IPO en VNG hierover nu afspraken gemaakt. Concreet betekenen de afspraken dat gemeenten vanaf 2023 75% van de toegezegde extra middelen in hun meerjarenbegroting mogen opnemen als stelpost. Ook de provinciale toezichthouders merken deze middelen - in de lijn van de eerder toegestane € 300 miljoen – aan als structureel dekkingsmiddel. Voor Voorschoten wordt vanaf 2023 rekening gehouden met ca € 874.000 aan extra rijksmiddelen Jeugd.
Uiterlijk 31 december 2021 zal het Rijk de gemeenten informeren over de definitieve hervormingsagenda. Dit kan leiden tot nieuwe maatregelen, waartoe met de vorming van de stelpost al geld wordt gereserveerd. Onze verwachting is, dat de door ons voorgestelde maatregelen in lijn zullen liggen van de landelijke.
Participatie
De Gemeente Voorschoten heeft ambitieuze doelen. Deze kunnen we alleen samen met de inwoners en stakeholders bereiken. Voor de verschillende opgaven nemen de projectleiders en beleidsadviseurs de participatie en communicatie component mee. De medewerkers worden steeds bewuster van hun eigen rol om de samenleving te betrekken. De afdeling duurzaamheid loopt hiermee voorop en maakt al gebruik van een participatiekompas. Dit is een methodiek in de vorm van een stappenplan wat ons richting geeft welke participatie-activiteiten passen per opgave en per fase in het proces van een opgave. Voor bouwprojecten wordt de bestaande aanpak langs deze methode vernieuwd. Participatie is ook onderdeel van de invoering van de Omgevingswet per 1 juli aanstaande. Andere afdelingen en medewerkers volgen hierin om deze werkwijze ook toe te passen.
Tot slot
Het is van groot belang om Voorschoten financieel stabiel en gezond te houden. We doen daar alles aan wat in onze macht ligt, los van factoren waar we niet altijd invloed op hebben. Zo kunnen we Voorschoten sterk houden en voorbereiden op een duurzaam vooruitstrevende toekomst.