Financiering

Treasuryfunctie en -beleid
Treasury is het sturen en beheersen van, het verantwoorden over en het toezicht houden op de financiële vermogenswaarden, de financiële geldstromen, de financiële posities en de hieraan verbonden risico’s. En dit op een zodanige wijze, dat risico’s en kosten worden geminimaliseerd en opbrengsten worden geoptimaliseerd.

De wettelijke kaders liggen vast in de wet financiering decentrale overheden (fido) en de Wet houdbare overheidsfinanciën (Wet hof). De kaders voor de treasuryfunctie zijn vastgelegd in de financiële verordening. In het Treasurystatuut zijn de uitgangspunten, doelstellingen, richtlijnen, limieten en de bevoegdheden en administratieve organisatie opgenomen.
De decentrale overheden houden overtollige kasmiddelen verplicht aan bij 's Rijks schatkist.

Beleidskader 2022 – 2025
In de meerjarenbegroting is sprake van een schuldentotaal van € 31,9 miljoen begin 2022 en € 40,6 miljoen eind 2025. Er is dan nog sprake van € 12,4 miljoen ruimte onder het schuldenplafond.
Om de rentekosten laag te houden wordt een zo groot mogelijk beroep gedaan op het rekening-courantkrediet van de BNG en overige (korte termijn)mogelijkheden voor zover deze bij de huidige rentestructuur goedkoper zijn dan het BNG-rekening courant-tarief. Deze wijze van financiering wordt beperkt door de maximaal aan te trekken hoeveelheid korte middelen: de kasgeldlimiet. Daarnaast zijn de verwachtingen omtrent de ontwikkeling van de geldmarkt- en de kapitaalmarktrente belangrijk bij het bepalen van het moment en looptijd van aan te trekken middelen.
Wanneer het rekening-courantkrediet is gebruikt en bij overschrijding van de toegestane termijn van 3 opvolgende kwartalen van de kasgeldlimiet wordt op basis van de financieringsbehoefte en de liquiditeitenplanning de kapitaalmarkt betreden.

Schuldenbeheersing: investeringsruimte
In het meerjarenperspectief voor de liquiditeitsprognose dat tot 2030 reikt, wordt het gemiddelde niveau van de vervangingsinvesteringen op € 2,5 miljoen doorgetrokken.
Hiervan uitgaande en rekening houdende met het investeringsplan 2022-2025 wordt eind 2030 het schuldenplafond van € 53 miljoen bereikt als een jaarlijks gemiddeld investeringsniveau van ca. € 2,0 miljoen wordt aangehouden (bovenop € 2,5 miljoen aan vervangingsinvesteringen).
Bij dit jaarlijks beschikbare investeringsniveau wordt eind 2030 een netto schuldquote bereikt van 81,6%. Dit ligt onder de 100% omdat het structurele batentotaal van de exploitatie dan € 61,2 miljoen bedraagt: € 8,2 miljoen meer dan het schuldenplafond dat in 2018 nog overeenkwam met het verwachte meerjarig batentotaal van de exploitatie. Omdat het plafond voor de korte en lange schuld destijds veiligheidshalve op de absolute waarde van € 53 miljoen is bepaald, is dit leidend en niet de netto schuldquote.
Tot en met 2030 kan er daardoor € 15,1 miljoen geïnvesteerd worden boven op de nu in de begroting opgenomen vervangingsinvesteringen. Dit is € 2,7 miljoen extra ruimte ten opzichte van de ruimte onder het schuldenplafond eind 2025. In de voorgaande jaren werden de geplande investeringen afgetopt op € 4,0 miljoen per jaar. In deze begroting is de begrote investeringsplanning opgenomen zonder limitatie. Dit zorgt ervoor dat in de jaren 2026 tot en met 2030 momenteel alleen sprake is van vervangingsinvesteringen ter waarde van € 2,5 miljoen per jaar. Hierdoor hoeft er in die periode geen extra geld geleend te worden en verlagen de vaste lasten. Dit zorgt voor de extra ruimte onder het schuldenplafond in 2030 ten opzichte van 2025.
Indien deze investeringen volledig onder het van kracht zijnde afschrijvingsplafond van € 100.000 zouden vallen, wordt dit plafond in de gehele verslagperiode naar verwachting niet overschreden.

Financieringspositie 2022
Begin 2022 bestaat de beleggings- en financieringsportefeuille ad € 30,6 miljoen uit:

Tabel Overzicht beleggings- en financieringsportefeuille

Ontwikkeling liquiditeit
In de berekening van de korte termijn liquiditeitsprognose dienen de lange termijn-/ kapitaalmarkt posities buiten beschouwing te worden gelaten. De beleggings- en financieringsportefeuille van eind 2021 heeft naar verwachting een financieringstekort van € 8,5 miljoen dat gedekt wordt voor het grootste deel, € 6,0 miljoen, met kort geld van BNG (zie Kasgeldlimiet). Voorzien is dat in 2021 nog € 2,5 miljoen aan lang geld aangetrokken moet worden.

De geprognosticeerde balans is opgesteld op basis van de begrote investeringen. De realisatie zal over het algemeen lager uitkomen. In voorgaande jaren werden de investeringen afgetopt op maximaal € 4 miljoen per jaar.

Tabel Geprognosticeerde balans 2021 - 2025 (bedragen x € 1.000)

* Volgen uit de bedrijfsvoering, op basis van gemiddelde laatste 4 jaarrekeningen.
** Op basis van de maximale kasgeldlimiet.

Tabel Schuldpositie (bedragen x € 1.000)

In 2022 is naar verwachting sprake van een financieringstekort van € 16,2 miljoen. Hiervan komt € 4,2 miljoen door herfinanciering van aflossingen en € 12,1 miljoen door nieuwe financieringsbehoefte.
Aflossingsverplichtingen zijn voor € 15,7 miljoen oorzaak van het financieringstekort over de jaren 2021 t/m 2025; de nieuwe financieringsbehoefte (investeringen en uitgaven) voor € 34,5 miljoen.
Ultimo 2022 zal naar verwachting sprake zijn van een totale schuld (lang én kort) van € 38,0 miljoen. Eind 2025 zal dit op basis van de thans bekende investeringsvoornemens en de verwachte voortgang van de grondexploitaties zijn toegenomen tot € 40,6 miljoen. Het overeengekomen schuldenplafond van € 53 miljoen wordt niet overschreden.

Met het vaststellen van deze begroting wordt de verwachte omvang van het cumulatieve financieringstekort per ultimo 2022 van € 18,6 miljoen als kader voor de tot eind 2022 (maximaal) aan te trekken financiering benoemd.

Schuldquote
Per 1 januari 2022 zal naar verwachting voor € 26,0 miljoen aan langlopende geldleningen en € 6 miljoen aan rekening courant aangetrokken zijn. Hierbij hoort een netto schuldquote van 41,6%. Dit betekent dat er een schuldpositie is van 39,7% van de baten in de gemeentelijke exploitatie (vóór beschikking over reserves). Aan het eind van het meerjarenperspectief bedraagt deze 61,4%.

Renteontwikkeling 2022
Sinds de laatste aanpassing van 10 maart 2016 door de Europese Centrale Bank van het tarief voor de herfinancieringsrente bedraagt deze de historisch lage 0,00%. Banken kunnen dus om niet kort geld lenen bij de ECB. Op de interbancaire geldmarkt geldt een 3-maandstarief van -0,55%.
De Nederlandse economie groeit in 2021 naar verwachting met 3,0% (Eurozone 4,8%) en neemt in 2022 met 3,7% toe (Eurozone 4,5%). De Nederlandse inflatie is in 2022 met 1,5% hoger dan het verwachte Euro-gemiddelde van 1,4%.
De negatieve korte rente zal door het blijvend ruime monetaire beleid niet noemenswaardig wijzigen. De lange rentetarieven zullen naar verwachting met enkele tiende procenten minder negatief worden maar blijven negatief.
Uitgaande van het Economisch beeld van BNG van 16 augustus jl. wordt halverwege 2022 een korte (3 maands)rente van ca. -0,50% tot -0,30% verwacht voor kasgeld. De depositorente van het agentschap van het Ministerie van Financiën staat op 0,0%. De verwachting voor de 10-jaarsrente aan het begin van 2022 bedraagt afgerond - 0,1%. De verwachte gemiddelde 10-jaarsrente over 2022 bedraagt 0,2%.

Resultaat externe rente 2022
De verwachte externe rentelasten in 2022 zijn € 426.000.

Risicobeheer
Alle treasury-activiteiten vinden plaats binnen de kaders, richtlijnen en limieten als vastgesteld in het Treasurystatuut en overige wetgeving.

Toezichtnormen

De kasgeldlimiet stelt een bovengrens aan de netto-vlottende schuld en beperkt daarmee het renterisico op de korte schuld. De limiet wordt bepaald voor korte financiering met een rente-typische looptijd van maximaal 1 jaar en wordt gerelateerd aan het begrotingstotaal.

Met een begrotingstotaal van € 64,1 miljoen bedraagt de kasgeldlimiet voor 2022 € 5,4 miljoen (8,5%).

Onderstaande prognose van de ontwikkeling van de kasgeldlimiet geeft aan dat begin 2022 de kasgeldlimiet licht overschreden wordt en er mogelijk lange financiering aangetrokken moet worden. In de tweede helft van 2022 loopt de behoefte aan aanvullende lange financiering op tot € 13,2 miljoen.

Tabel Prognose kasgeldlimiet (bedragen x € 1.000)

Het renterisico op de vaste schuld mag de renterisiconorm in beginsel niet overschrijden. Onderstaand overzicht laat zien dat de renterisiconorm van 20% van het begrotingstotaal in meerjarenperspectief niet wordt overschreden.

Tabel Renterisico vaste schuld (bedragen x € 1.000)

Wet Houdbare Overheidsfinanciën
Volgens Europese regelgeving mogen EU-lidstaten een begrotingstekort (EMU-saldo) hebben van inmiddels 0,40% van het bruto binnenlands product (bbp). Om hun EMU-saldo te kunnen monitoren worden voor gemeenten en provincies jaarlijks in de septembercirculaire individuele EMU-referentiewaarden gepubliceerd. In 2021 bedraagt de referentiewaarde voor Voorschoten uitgaande van de gemeentelijke 0,27%-norm € 2 miljoen. In 2021 is het EMU-saldo duidelijk hoger. Hierin is wel rekening gehouden met alle begrote investeringen. Die zullen in de werkelijkheid niet allemaal gerealiseerd worden.

Tabel Berekening EMU-saldo

Berekening omslagrente 2022
De aan de taakvelden toe te rekenen rente is € 376.000. De boekwaarde van de vaste activa is € 68,1 miljoen. Dit resulteert in een (naar beneden) afgeronde omslagrente van 0,5%.

Tabel Kasstroomoverzicht